Het boek over ijsselsteenindustrie
256 pagina's met illustraties en foto's.
Winkelprijs € 17,70
Contact 06-283 383 23 | info@robstolkconcepts.nl
De Olifant + de dames Bloot in het kort
De gele ijsselsteentjes waren populair voor de bouw van gebouwen, bolwerken, schoorstenen. De steentjes belandden zelfs in de tropen, omdat ze als ballast door de VOC en WIC-schepen werden meegenomen en verwerkt in huizen, waterputten, indigobakken.
Er stonden rond de honderd! steenovens langs de Hollandsche IJssel.
Een steenplaats op Ver-Hitland is gebruikt als voorbeeld voor de tientallen die er waren om te laten zien hoe het in vroeger jaren in z'n werk ging. Het was een steenfabriek met drie ovens, waarvan er eentje anders was en 'De Olifant' heette. Hij werd opgericht door steenbakkersfamilies die oorspronkelijk uit Stormpolder, Capelle en Ouderkerk kwamen.
Wat was de achtergrond van de eigenaren en waardoor moesten de laatste fabrikanten, zoals Dirk Bloot van Ver-Hitland, ermee stoppen? Een eeuw geleden werd de steenfabriek gesloten, maar dat betekende niet 'einde verhaal'. Drie zonderlinge vrijgezelle kinderen van Dirk bleven bij de gedoofde oven aan de dijk wonen. Ze vroegen tolgeld van bewoners en passanten die over hun Ouderkerkselaan moesten, de enige verbinding met het buurtschap. En daar maakten ze zich niet populair mee.
De Olifant overleefde de tijd en werd in 1974 verbouwd tot de villa, die er nog steeds staat.
Het boek behandelt de oorsprong van het landschap, het afdammen en temmen van deze zijtak van de Lek. Het gaat over het ontstaan van de polders, dijken, afturven, slibbaggeren, de strijd tegen het water, het harde bestaan van kinderen, kleuters nog die stenen moesten kantelen en sjouwen en vrouwen die, hoogzwanger of niet, kruiwagens vol ongebakken en gebakken stenen duwden. De invasie van Fransen die de Haastrechtse steenfabrieken vernietigden. De enorme invloed van de komst van stoommachines op het werkproces, de werkomstandigheden en de infrastructuur.
Als je het gelezen hebt, weet je hoe de families langs de IJssel uit Krimpen, Capelle, Nieuwerkerk, Ouderkerk, Moordrecht en Gouderak met elkaar verweven raakten, waardoor de steenindustrie zich langs de oevers van de IJssel kon ontwikkelen en hoe rond een eeuw geleden de tientallen steenfabrieken ten onder gingen.
Het makkelijk te lezen boek is een pleidooi voor het behoud van de restanten van de laatste vier ijsselsteenovens op Klein Hitland, waarvoor door de Stichting Steenovens Klein Hitland gezocht wordt naar een duurzame culturele invulling.
Reacties
ha Maarten van Erkel
Ah, de s Gravenweg - over welke tijd spreekt U dan? Rond 1963 of...?
Hoor graag nader!
Alvast hartelijk bedankt,
met vriendelijke groet,
Aster
Mooi boek met heel veel informatie over de Olifant. Ben nl. fan van Leefgoed de Olifant. Zag u gisteren toevallig bij Mooi Weer & Zo en de zanggroep The Phenominals in de oude steenfabriek. Was inderdaad allemaal fenominaal. Ga het boek zelf aanschaffen.
Even een correctie en update op mijn vorige reactie ( met dank aan een oom van mij):
Op blz 170 van het boek staat dat Dirk Bloot en Adriana van Lange naar de steenbaas woning naast de Ouderkerkse laan gingen wonen. Het huis dat ze achterlieten aan de Groenendijk werd gehuurd door mijn overgrootvader Verboom ( de koetsier). Mijn oma Maria Verboom (geboren op Hitland, water uit de Ijssel halen en het melkvee melken voor schooltijd. Huishouding doen, kaas en boter maken) trouwde met Bastiaan Oosterom (werkte bij fa. Bier en ging wegen met grind beleggen) en mochten vanaf die tijd in deze woning wonen. Mijn vader Cornelis Oosterom is daar geboren met daarna nog 5 broertjes en een zusje. Ze woonden er tot 1938. Bij mijn weten is deze woning (met achter het huis een waterput) pas veel later afgebroken. Even als het geboortehuis van mijn oma Maria, tegenover werkhaven Hitland. Ik ben blij dat ik in Nieuwerkerk woon met zoveel voorgeschiedenis. Ik ben nog op zoek naar meer nieuwe feiten.
Wat een interessant boek. Hierdoor mijn roots aan het natrekken gegaan : Mijn oma Maria Verboom is geboren (1900) in het arbeidershuisje naast het ouderkerkse laantje dat rond 1980 pas werd afgebroken.Samen met nog zes broers en drie zussen , waarvan er twee jong overleden zijn. Zij mocht naar school tot 12 jr: een christelijke school die uit eigen zak werd betaald. Voor schooltijd haalde ze voor Dirk Bloot met een juk 2 x 30 liter water uit de Ijssel ( bij het trapje dat er nu nog is. Heel soms lukte het ook met een waterslang. ) en melkte ze het melkvee van Dirk. Na haar twaalfde was er geen geld om door te leren. Ze deed het huishouden van familie Bloot. Het gezin ging inderdaad ook naar het kerkje van Hoogendijk. Dat van die dubbele agenda van hem klopt ook. Het armenvolk kon niet overvaren en had geen zondagse kleding ( met hoed) voor de kerkgang. Vandaar dat Hoogendijk naar het armenvolk kwam.
Haar vader Cornelis Verboom (geboren 1869, getrouwd met Adriana Zuidervaart) was hitrijder ( koetsier) op de steenplaats en reed de vracht naar klanten en had de zorg voor het melkvee.
Mijn oma Maria Verboom trouwde in 1927 met Bastiaan Oosterom. Hij werkte eerst met zijn vader en broers bij fa. Bier aan de s Gravenweg. Daarna werd hij kantonnier en belegde de polderwegen ( vanaf "De Olifant"richting Capelle) met grint , later met asfalt ( en hield het werk op). Het stel Bastiaan en Maria woonden in een klein huisje ( met waterput) naast de boerderij van Rolloos aan de Groenedijk. Ze kregen daar 7 kinderen. Zij voeren over naar Ouderkerk voor de kerk ( werd op zaterdag betaald) en voor de school ( vanf 6 jr leeftijd). Op zoek naar werk zijn ze uit Hitland vertrokken. Mijn vader vertelt nu nog over "de wereldreis" die hij vanuit Hitland maakte om naar zijn opa Verboom te wandelen ,die toen naar de Bermweg was verhuisd. Hij kwam nooit verder de "De Olifant", het winkeltje tegenover het veer, en Ouderkerk....
Het maakt heel wat los, zo'n boek !
Beste Rob,
Bijna 1½ jaar heb ik er in veel korte leessessies over gedaan. Het boek is in 2015 mee geweest naar Oostenrijk, Cyprus en Luxemburg, maar nu heb ik het eindelijk uit. Rob, dank voor dit heerlijke stuk leesvoer! Enerzijds zoveel dingen uit vroegere eeuwen die ik niet wist en anderzijds zoveel herkenning in de 20e eeuw. Dingen die ik zelf meegemaakt heb en heel veel gebeurtenissen die ik mijn moeder hoorde bespreken met haar familie en kennissen op Ver-Hitland.
Is er dan helemaal niets aan te merken? Ja, toch nog een kleinigheidje gevonden op pag. 160 onderaan, over de treinramp van 15-11-1899 in Capelle. Daar staat dat trein 60 stilstond op 200 meter van het Capelse station richting station Ouderkerk. De halte Ouderkerk (geen station) bestond echter in 1899 nog niet; pas in 1903 werd deze halte geopend. Verder niets dan lof!
Vriendelijke groet,
Hans
Uitgelezen, wat een ontzettend leuk boek. Ik ben opgegroeid letterlijk aan het begin van de Ouderkerkselaan (nr 24)
Vrijdag en zaterdags naar "ons kroegie de Roode Leeuw waar ik toen ik zes was zware Brandaris ging halen voor buurman Jan Kalishoek (de lorreboer) en verdiende dan een ijsje.
Duizenden keren het laantje uitgereden, als je hard fietste haalde je dat zonder af te stappen, zwemmen in de IJssel, schuilen halverwege in de melkschuur van Hoogendijk. De pottenbakkerij tegenover Kaufman. Hooibouwen bij boer Molenaar de Uil, Hoogendijk of in het Hout. Bovenaan de Ouderkerkselaan woonde familie Vonk Maya zat bij mij in de klas op de lagere school)
Wat ik nooit geweten heb..... Treinstationnetje t.h.v. Ouderkerkselaan. Het hek aan het einde...haha ja dat wel.
En nog veel veel meer herkenbaarheid.
Super leuk en leerzaam boek.
Groet
Arie
Knap stukje archiefwerk, boeiend en informatief! Meer mensen van nu zouden kennis moeten nemen van de werkomstandigheden op een steenplaats van nog maar een 100 jaar geleden...
Nu actueel:
Ook interessant is hoe in het boek telkens waterschaps-aspecten aan de orde komen. Door de eeuwen heen hebben de steenplaatsen altijd te maken gehad met de waterschappen en hun strijd tegen het hoge water.
Hallo Rob,
Ik heb hem uit en ik heb genoten. Net als jij heb ik dat beeld van "klein hitland" met die rijen stenen en rietmatten in mijn hoofd. Er zijn maar weinig weken dat ik niet een keer in de polder of op de dijk fiets, wandel of als het erg slecht weer is met de auto rijd. Ik ben op de 's-Gravenweg geboren en ben van jongs af aan geboeid door het hele gebied. Vroeger met boer Kool mee met de hooibouw en vissen in de wetering als ze niet beten gingen we slootje springen, zwemmen geleerd in de IJssel en vissen in de werkhaven en toen nog bij Capelle het "balkengat" en als er ijs lag schaatsen. Door jou boek kijk je toch anders naar al die plekken en dat maakt het nog leuker. Dank je wel, Maarten
Ik vind dit zo leuk.Als kind ging ik in de vakantie samen met vriendinnen op de fiets naar Gouda via de dijk.En steevast als ik langs de oude ovens kwam vroeg ik mij af,wat de geschiedenis zou zijn.Ik ben dol op geschiedenis en zoek altijd van alles na en nu heb ik dit boek gevonden.Na zoveel jaar kan ik het dan eindelijk uitgebreid lezen.Bedankt voor Uw moeite,Vriendelijke groet,Karin Peters
Mooi initiatief! Ben zelf ook al jaren bezig met onderzoek van steenfabrieken in Nederland voor de Encyclopedie Grofkeramiek (www.encyclopedie-grofkeramiek.nl ). Van de Hollandse IJssel al het nodige onderzocht. Hopelijk zijn er mooie aanvullingen en nieuwe invalshoeken in het boek te lezen. Ik ben zeer benieuwd.
Rob A.J. Vermeulen-Voorburg
Geachte heer,
Mooie site, en ik ben benieuwd naar het boekje, daarom heb ik er 8 besteld zodat de 200 gehaald zijn. Mijn jongste zus die in Alkmaar woont heeft me attent gemaakt op uw boekje vandaar mijn interesse.
Ook het feit dat ik in Moordrecht geboren ben maakt dat ik me toch verbonden ben met Moordrecht. Mijn moeder is er geboren, mijn familie woont er nog steeds die ik trouw met regelmaat bezoek en er zijn zoveel dingen gebeurt die ik van mijn vader en moeder gehoord heb. Daar zou ik ook wel een boekje van open kunnen doen.
Ik hoop dat het er 300 worden natuurlijk maar voorlopig kan u aan de slag met de eerste 200.
met vriendelijke groeten, Jan de Jong uit Waalwijk.
Ja Han. Leuke site. Heb ik dankbaar gebruik van gemaakt.
Kijk op www.hanlenyboeve.nl menu steenplaatsen
Reactie plaatsen